MVO in de Levensmiddelenindustrie: 'Kwaliteit is de katalysator voor je duurzaamheid' 

Duurzame klantvragen gaan naar kwaliteit

De afgelopen jaren is het takenpakket van kwaliteitsmanagers uitgebreid met een nieuwe verantwoordelijkheid: duurzaamheid. EUDR, SBTi, EcoVadis, SEDEX (SMETA), noem het maar op.

“Stakeholders stellen steeds meer eisen over herkomst en duurzaamheid,” zegt Annie. “En kwaliteitsmanagers zijn vaak degenen die dit soort vragen moeten beantwoorden, of het nu over inkoop, product of keten gaat.”

Want klantvragen rondom inkoop, productspecificaties of keten informatie, worden geborgd in kwaliteitssystemen. Daarom voelt het logisch en vanzelfsprekend voor andere afdelingen (bijv. inkoop) om duurzaamheidsvragen óók bij kwaliteitsteams neer te leggen.

Maar voor veel kwaliteitsmanagers voelt duurzaamheid vooral als een hele hoop nieuw, extra werk.

Terwijl kwaliteit in de basis al heel veel duurzame thema's dekt. 

Kwaliteit en MVO: (onbewust) veel raakvlakken 

Volgens Annie worden duurzaamheid en kwaliteit nog te vaak als aparte werelden gezien. “Terwijl het in de kern om hetzelfde draait: veiligheid, verantwoordelijkheid, en risicobeheersing - maar dan met een bredere blik.”

In de praktijk is er al veel duurzaamheidsdata aanwezig in je bestaande kwaliteitsprocessen. Denk aan leveranciersinformatie, grondstofgegevens, ethiek in de keten, of productrisico’s.

Deze data wordt al uitgevraagd, maar nog niet herkend als duurzaamheidsdata. Terwijl het cruciale informatie is om zowel sociale en klimaatrisico’s te bepalen - als kwaliteitsthema's te waarborgen.

Denk maar aan de impact van vervuiling, schaarste, en sociale risico’s op, bijvoorbeeld, voedselveiligheid en leveringszekerheid. "Er wordt met twee brillen naar dezelfde informatie gekeken, en dat moeten we samenbrengen als we strategisch en kost-efficiënt met MVO willen omgaan."

Omscholen, nieuwe experts - of los duurzaamheidsteam?

Maar om deze link te kunnen maken is er wel extra kennis nodig.

Kwaliteitsmanagers hebben vaak een achtergrond in voeding, levensmiddelentechnologie of diëtiek. Hun focus ligt op het beheersen van risico’s rondom productveiligheid.

“Essentiële kennis" zegt Annie, “maar daardoor krijgt de milieu- en ketenimpact soms minder aandacht. Dat terwijl bij productie of herkomst van ingrediënten vanuit MVO óók risico’s ontstaan voor voedselveiligheid - zoals schaarste of sociale misstanden.” 

Dat betekent niet dat elke kwaliteitsmanager zich moet laten omscholen.

“Maar we moeten wel onze invalshoek gaan verruimen met MVO basis kennis, zodat het langzaam onderdeel wordt van onze kwaliteitscultuur,” stelt Annie. Dit kan door ruimte te maken voor trainingen.

Breng nieuwe experts naar je kwaliteitsteam

Ook raadt Annie aan om binnen het team een milieu expert en expert voor de sociale domeinen aan te wijzen: teamleden die duurzame thema’s inbrengen en verbinden met bestaande processen. “Niemand kan op alle thema’s expert zijn en alles bijhouden- extra experts erbij halen maakt echt een groot verschil.”  

Aparte duurzaamheidsmanagers zijn contraproductief

Want volgens Annie is een aparte duurzaamheidsmanager juist vaak contraproductief. “Dan komt er een eigen systeem, eigen proces, en dat betekent weer dubbel werk. Als je het binnen het kwaliteitsteam houdt, versterk je wat er al staat.” 

Breid je bestaande kwaliteitssystemen uit

Praktisch duurzaamheid integreren hoeft volgens Annie niet moeilijk te zijn. Integendeel: bestaande processen zoals controles en audits - bieden juist structuur.

“Koppel je inkoopvoorwaarden aan duurzaamheidscriteria en breid checklists uit. Kijk bijvoorbeeld bij validatie van machines ook naar energie- en watergebruik. Of voeg duurzaamheidsvragen toe aan je leveranciersbeoordeling - zoals herkomst, CO₂, of sociale thema’s.” 

Veel eisen vanuit duurzame normen of wetgeving, overlappen met bestaande kwaliteitsverplichtingen. Ook kun je veel data hergebruiken om dubbele systemen te voorkomen.

"Vanuit BRC en IFS, heb je al veel informatie over vervuiling, materiaalgebruik, leveranciersethiek, personeel, enzovoort - allerlei onderwerpen die bijvoorbeeld terugkomen in een VSME rapportage."

Veel van deze informatie wordt al verzameld. "Nu kun je er ook duurzaamheidswaarde uit halen.”

MVO & kwaliteit koppelen- maakt toekomstbestendig

Bedrijven die duurzaamheid slim koppelen aan kwaliteitsprocessen, zijn beter voorbereid op wetgeving én veranderende klantbehoeften.

Banken, investeerders en klanten gaan duurzaamheid steeds meer gebruiken als criterium voor samenwerking. "Door slim te bouwen op wat je hebt, leg je een stevige basis voor duurzame groei en ben je voorbereid.”

“Retail en consumenten stellen nu al kritische vragen. Je komt er misschien nog een jaartje mee weg, maar niet op de lange termijn. Ongeacht hóe je het wilt noemen - heb je strategische visie nodig voor essentiële duurzame thema’s. Al helemaal als je gezond wilt blijven groeien.” 

Duurzaamheid draait om strategische weerbaarheid

Duurzaamheid draait niet alleen om compliance, maar om strategische weerbaarheid.

“Je zult altijd grondstoffen nodig hebben om je product te maken,” zegt Annie. “Dus moeten we kritisch kijken naar de risico’s die milieu- en sociale impact thema’s meebrengen op de toekomstbestendigheid van onze productie. Denk aan grondstofschaarste.” 

MVO borgen begint bij ontdekken waar je nú staat

“Je doet al meer dan je denkt,” zegt Annie. “Begin met analyseren waar je staat. Doe bijvoorbeeld een toets op GSFI-thema’s met de thema's binnen de VSME."

Welke data heb je al en kun je hergebruiken?

Welke audits of management structuren kun je makkelijk uitbreiden?

Van daaruit bouw je verder op en kun je gerichter informatie verzamelen. Voorkom je weer een hele hoop dubbel werk en onnodige kosten.

“Kwaliteit is de katalysator van duurzaamheid, daar geloof ik heilig in,” sluit Annie af. Je hoeft niet opnieuw te beginnen.

Die basis voor duurzaamheid - die staat er namelijk al.